Yenişehir İlçesi'nin (Bursa) depremselliğinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Bursa iline bağlı Yenişehir İlçesi’nin idari sınırları esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Yenişehir'in çalışma alanı olarak seçilmesinin temel amacı, Bursa'ya yakınlığı ve önemli bir ekonomik değere sahip olmasıdır. Yenişehir havzası, bulunduğu konum itibarıyla Kuzey Anadolu Fayı üzerinde yer almaktadır. Bu nedenle, tarihi dönemlerde bölgede meydana gelen depremler çalışma sahasını etkilemiştir ve gelecekte de etkilenmeye devam edecektir. Ayrıca, bu havza üzerinde yapılan son çalışmalar, daha önce tespit edilmemiş olan Kayapa Fayı adı verilen 95 kilometre uzunluğundaki bir fayın da Yenişehir için önemli bir risk oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, depremin oluşturabileceği etkileri, ilçeyi oluşturan mahalleler bazında ayrıntılı olarak ele almıştır. Yenişehir Havzası'nda risk oluşturabilecek doğal afetler; deprem, taşkın, heyelan, fırtına, kuraklık ve orman yangınları olarak sıralanabilir. Ancak bu afetler arasında en yüksek risk potansiyeline sahip olması nedeniyle, bu çalışmada öncelikli olarak deprem riski incelenmiştir. Bu kapsamda, havzada gerçekleştirilen zemin etütleri detaylıca incelenmiş; hem arazi çalışmalarıyla elde edilen veriler hem de bölgede daha önce yapılmış araştırmalar değerlendirilerek kapsamlı bir deprem risk analizi gerçekleştirilmiştir. Yenişehir Havzası, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın en güney kolu üzerinde gelişmiş bir pull-apart (çek-ayır) tipi havza niteliğindedir. Havzanın jeolojik özellikleri incelendiğinde, kuzeyinde ve güneyinde Neojen yaşlı formasyonların batısında ise Paleozoik yaşlı birimlerin hakim olduğu havza tabanında ise Kuvaterner yaşlı genç alüvyonların varlığı dikkat çekmektedir. Bu çalışma ile büyük ölçüde gevşek alüvyal depolar üzerinde kurulmuş bulunan Yenişehir ilçesinde deprem sırasında risk oluşturan sahalar belirlenerek, buralarda alınması gereken önlemler tartışılmıştır.This study was conducted based on the administrative borders of Yenişehir District of Bursa province. The main purpose of choosing Yenişehir as the study area is its proximity to Bursa and its significant economic value. Yenişehir basin is located on the North Anatolian Fault due to its location. Therefore, earthquakes that occurred in the region in historical periods have affected the study area and will continue to be affected in the future. In addition, recent studies conducted on this basin reveal that a previously undetected fault called Kayapa Fault, which is 95 kilometers long, also poses a significant risk for Yenişehir. This study has examined the possible effects of an earthquake in detail on the basis of the neighborhoods that make up the district. Natural disasters that may pose a risk in Yenişehir Basin can be listed as earthquake, flood, landslide, storm, drought and forest fire. However, since it has the highest risk potential among these disasters, earthquake risk was primarily examined in this study. In this context, ground surveys conducted in the basin were examined in detail; A comprehensive earthquake risk analysis was carried out by evaluating both the data obtained from field studies and previous research in the region. The Yenişehir Basin is a pull-apart type basin developed on the southernmost branch of the North Anatolian Faultline. When the geological features of the basin are examined, it is remarkable that Neogene formations dominate in the north and south, Paleozoic units dominate in the west, and Quaternary-aged alluviums dominate in the basin floor. With this study, the areas that pose a risk during an earthquake in the Yenişehir district, which is largely established on loose alluvial deposits, were determined and the precautions to be taken in these areas were discussed.