Hazneli pompalı hidroelektrik santrallerin Türkiye açısından değerlendirilmesi ve analizi

Abstract

Ülkemizdeki elektrik enerjisi talep artışının her geçen gün artmasının bir sonucu olarak günlük puant güç ihtiyacı da hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu puant güç ihtiyacının karşılanmasında hazneli (barajlı) pompalı hidroelektrik santralleri (HES) iyi bir çözüm olarak ortaya çıkmaktadır. Hazneli pompalı HES, talebin az olduğu saatlerde üretilen elektrik enerjisini kullanarak içerdiği pompalar yardımıyla üst hazneye su depolayan ve depolanan bu suyun alt hazneye düşürülerek elektrik enerjisi üretilen santrallerdir. Bu santraller, puant (tepe) saatlerde kısa bir sürede devreye girerek ihtiyaca cevap verebilmektedirler. Bu tez çalışmasında, Dünyada ve Türkiye’de hidroelektrik enerji üretimi ele alınarak meydana gelebilecek puant güç açığının giderilmesi, elektrik enerjisi teminindeki güvenilirliğin sağlanması ve enerji kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla uygulanan hazneli pompalı HES’ler incelenmektedir. Ayrıca, bu santrallerin Türkiye’deki göller üzerinde kurulabilme olanaklarının ve işletme koşullarının araştırılması yapılarak ülkemizdeki mevcut durum analiz edilmektedir. Bu kapsamda uygulama olarak Elazığ ili Sivrice ilçesinde bulunan Hazar gölü ele alınmakta ve burada 600 MW gücünde bir hazneli pompalı HES kurulmasına yönelik planlanan projenin analizi ve hesaplamaları yapılmaktadır. Planlanan proje her yönüyle ele alınarak Türkiye açısından da önemi göz ardı edilemeyecek bu konu detaylı olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada kullanılan veriler, Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE), Devlet Su İşleri (DSİ), Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünden (DMİ) ve diğer ilgili kuruluşlardan alınmıştır.In Turkey, Daily peak power demand is increasing rapidly as a result of developing country. To meet this power demand pumped (power plant dam) hydroelectric power plants (HPP) is emerging as a potantial solution.Pump chamber HPP Works as a pump during low power demand times to store water to upper reservoir and use it as a turbine during high power demand times. These plants Works as a turbine generator when the power demand is high. In this study, the production of hydroelectric power in the world and in Turkey and being a possible efficient productive part of solutions to meet increasing electricity demand via the pumped hydroelectric power plants (HPP) are examined. In addition, possible installation and operating conditions of these plants on the lakes of Turkey are being analysed. In this context, the application of Elazığ Sivrice addressed in the district where the Caspian lake pump chamber HPP 600 MW power analysis and calculations are performed for the establishment of the proposed Project. The data used in this study has been taken from the Electrical Power Resources Survey and Development Administration (EIE), the State Hydraulic Works (DSI), Meteorological Service (DMI) and other relevant organizations