Avrupa Birliği ülkeleri için büyüme, kalkınma ve vergi gelirleri ilişkisinin panel veri analizi yöntemi ile incelenmesi

Abstract

Vergi, toplumu oluşturan bireyler ve kurumlar tarafından, devletin kamu harcamalarını karşılamak amacıyla iktisadi güçlerine göre belirlenen zorunlu ekonomik birim ya da değerlerin, karşılıksız olarak kamuya transfer edilmesidir. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Maastricht anlaşması çerçevesinde ekonomik ve parasal bir birlik oluşturmuştur. Fakat üye ülkelerin kamu kesimlerinin büyüklüğü, kamunun gelir-gider dengesi ve buna bağlı olarak maliye politikası uygulamaları farklılaşabilmektedir. Sürdürülebilir ve yüksek bir büyüme hedefi için maliye politikaları önemli bir rol üstlenmektedir. Bu doğrultuda çalışma AB ülkeleri için vergi gelirleri ile ekonomik büyüme ve kalkınma arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Bu kapsamda tezin ampirik bölümü 27 AB ülkesi için 2009-2021 döneminde dolaysız/dolaylı vergiler kişi başına düşen GSYİH, insani gelişmişlik endeksi, sürdürülebilirlik endeksi arasındaki ilişkiyi panel veri analizi kullanarak incelemiştir. Veriler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı Westerlund eş bütünleşme testi ile tespit edilmiştir. Dinamik panel veri modelinin sonuçları yazınla uyumlu olarak dolaylı/dolaysız vergilerin büyüme ile pozitif yönlü bir ilişkiye sahip olduğunu göstermektedir. Ancak dolaylı vergilerin etkilerini gösteren katsayının daha yüksek bulunması, dolaylı vergilerin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin nispi olarak daha fazla olduğunu göstermektedir.Tax is the free-of-charge transfer of compulsory economic units or values determined according to the government’s economic power to the public to meet public expenditures by the individuals and institutions that make up the society. European Union (EU) countries haveformed an economic and monetary union within the framework of the Maastricht

Agreement. However, the size of the public sector of member countries, the public income- expenditure balance, and fiscal policy practices can differ. For governments, fiscal policies play

an important role in creating sustainable and high growth.In this regard, this study aims to comprehensively examine the relationship between tax revenues and economic growth and development for EU countries. In this context, the empirical part of the thesis examines the relationship between direct/indirect taxes as % of GDP per capita, human development index, and sustainability index for 27 EU countries in the 2009-2021 period using panel data analysis.The existence of a long-term relationshipin the mentioned data was determined by the Westerlund cointegration test. As demonstrated in the article, the results of the dynamic panel data model show thatindirect/direct taxes positively affect growth. On the other hand, the higher coefficient showing the effects of indirect taxes indicates that the effect of indirect taxeson economicgrowth is relatively greater.