Sürdürülebilirlik Anlayışında Endüstriyel Tasarım Bölümünün Önemi ve Üniversitelerin Uyguladığı Sürdürülebilirlik Uygulamaların Karşılaştırılması

Abstract

Bu tez çalışması, sürdürülebilirlik kavramı bağlamında endüstriyel tasarımcının rolünü çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Sürdürülebilirliğin tarihsel gelişimi, Brundtland Raporu ışığında ele alınarak kavramsal bir çerçeve sunulmuş; döngüsel ekonomi, atık yönetimi ve üretim süreçleriyle ilişkilendirilmiştir. Sanayi devrimi ile başlayan teknolojik dönüşüm süreci, Toplum 1.0'dan Toplum 5.0'a ve Endüstri 1.0'dan Endüstri 4.0'a uzanan gelişmelerle birlikte analiz edilmiştir. Tez kapsamında, sürdürülebilir tasarım ilkeleri, yeşil tasarım ve “X için tasarım” gibi yaklaşımlar üzerinden sürdürülebilir ürün tasarımı değerlendirilmiş; endüstriyel tasarımın bu süreçteki önemi vurgulanmıştır. Ayrıca Türkiye ve Almanya’daki üniversitelerde endüstriyel tasarım eğitimi sürdürülebilirlik perspektifinden karşılaştırmalı olarak incelenmiş, tasarımcıların meslekî donanımlarını şekillendiren eğitim yaklaşımları analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda, endüstriyel tasarımcının sürdürülebilir kalkınmadaki rolü; sosyal sorumluluk, çevresel duyarlılık ve ekonomik sürdürülebilirlik bağlamında değerlendirilerek, bu mesleğin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmadaki stratejik önemi ortaya konmuştur.

This thesis aims to examine the role of industrial designers within the framework of sustainability, addressing environmental, economic, and social dimensions. The historical development of sustainability is discussed in the light of the Brundtland Report, providing a conceptual framework and establishing connections with circular economy, waste management, and production processes. The technological transformation that began with the Industrial Revolution is analyzed through the progression from Society 1.0 to Society 5.0 and from Industry 1.0 to Industry 4.0. The study evaluates sustainable product design through principles of sustainable design, green design, and approaches such as “design for X,” emphasizing the significance of industrial design in this context. Additionally, industrial design education in universities in Turkey and Germany is comparatively analyzed from a sustainability perspective, examining how educational approaches shape the professional competencies of designers. In conclusion, the thesis highlights the role of industrial designers in sustainable development, evaluating their importance in achieving sustainability goals through social responsibility, environmental awareness, and economic viability.