Bir Şiir Mecmuasında (06 MİL YZ A 715) Kayıtlı Şemi Mahlaslı Yayımlanmamış Şiirler

Abstract

Bu makalede Milli Kütüphane Yazma Eserler Koleksiyonu’nda bulunan 06 Mil Yz A 715 numaralı şiir mecmuasında yer alan daha önce yayımlanmamış Şem’î mahlaslı 12 gazel incelenmiştir. Makalede önce çalışmamızda konu edindiğimiz gazellerin yer aldığı mecmua ana hatlarıyla tanıtılmış; daha sonra bu gazellerinin kaynaklarda bahsi geçen Şem’î mahlaslı 11 şairden hangisine ait olabileceği üzerine durulmuştur. Bunun için ilk olarak mecmuada şiirleri yer alan şairlerin vefat tarihlerinden yola çıkılarak bir sınırlama yapılmış ve bunun sonucunda bu gazellerin XV. ve XVI. yüzyılda yaşamış 5 farklı Şem’i’den birine ait olabileceği tespit edilmiştir. Bu 12 gazelin sunduğu eldeki sınırlı verilerle yapılan inceleme sonucunda gazellerin XVI. yüzyılda yaşamış olan Kadı Şem’î’ye ait olabileceği düşünülmüştür. Bu tahminler gelecekte yapılacak daha kapsamlı çalışmalara katkı sağlamayı hedeflemektedir. Çalışmamızda, gazellerin daha önce yayımlanmamış olmalarının yanı sıra orijinallik ve mahallîleşme bağlamında dikkat çeken içerikleri de incelenmiştir. Sevgili dilinden gazel söylenmesi, güzellik unsurlarına yönelik yaygın benzetmelerin başka güzellik unsurlarına yüklenmesi, Halep’ten söz edilmesi, Kanlıca yoğurdu gibi mahallî unsurların ve orijinal teşbihlerin kullanılması gibi özellikler bu gazellerin edebiyat araştırmaları açısından önemli bir katkı sağlayacağını göstermektedir.

This article examines 12 unpublished ghazals by Şem’î, found in the manuscript collection numbered 06 Mil Yz A 715 at the National Library of Turkey. The article first provides an overview of the manuscript containing the ghazals studied, then explores which of the 11 Şem’î poets mentioned in sources these ghazals might belong to. To determine this, a limitation was applied based on the death dates of the poets whose works are included in the manuscript. Consequently, it was identified that these ghazals could belong to one of five different Şem’î poets from the 15th and 16th centuries. Based on the limited data provided by these 12 ghazals, it is hypothesized that they may belong to Kadı Şem’î, a poet from the 16th century. This hypothesis aims to contribute to future more comprehensive studies. In our study, in addition to the unpublished nature of the ghazals, their content has also been examined in terms of originality and local adaptation. Features such as the use of the beloved's language in the ghazals, the application of common metaphors related to beauty to other beauty elements, references to Halep, and the use of local elements and original similes, such as Kanlıca yogurt, indicate that these ghazals provide significant contributions to literary research.