G7 Ülkelerindeki Ar-Ge Faaliyetlerinin İhracat Çeşitliliği Üzerindeki Etkisi

Abstract

Bireylerin gereksinimlerinin artmasıyla beraber ihracata dayalı pek çok ürün çeşitliliği ortaya çıkmıştır. Özellikle firmaların en kısa zamanda daha çok ürün çeşitliliği sağlamalarında yenilikçi ve verimli teknolojiler ayrı bir önem taşımaktadır. Yenilikçi ve verimli teknolojilerinin üretimi konusunda ar-ge faaliyetlerinin rolü oldukça büyüktür. Böylelikle firmalar daha çok ihracat ürün çeşitliliğini sağlayarak iktisadi büyümeye daha çabuk ulaşır. İncelenen literatür çalışmalarının birçoğu “ihracat çeşitliliğinin artmasıyla birlikte iktisadi büyümenin artması” olgusunu doğrulamaktadır. Literatür çalışmalarının büyük bir kısmında doğrudan yabancı yatırımların ihracat çeşitliliğini arttırıcı etkiye sahip olduğu gözlemlenirken, bazı kısımlarında ihracat ürün çeşitliliği üzerindeki herhangi bir etkisinin olmadığı gözlemlenmiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar dışında ihracat çeşitliliğini etkileyen başka faktörler de olabilmektedir. Bu çalışmada; ar-ge harcamaları, ticari dışa açıklık ve finansal gelişmenin, ihracat çeşitliliği üzerindeki etkisini araştırmak üzere G7 ülkelerine ait 2000-2020 arasındaki dönemin verilerinden yararlanılarak panel veri analizi yapılmıştır. İhracat ürün çeşitliliği HHI (Herfindahl-Hirscham İndeksi) kullanılarak modele dahil edilmiştir. Çalışmada sırasıyla; Peseran ve Yamagata (2008) homojenlik testi, değişkenlerde korelasyon olup olmadığının anlaşılması amacıyla BreuschPagan (2008) yatay kesit bağımlılığı testi, CADF ve CIPS birim kök testleri, Kao (1999) ile Pedroni (2004) eşbütünleşme testleri kullanılmıştır. Modelde yer alan değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerini incelemek üzere Panel AMG (Genişletilmiş Grup Tahmincisi) metodu ve Dumitrescu-Hurlin (2012) testi kullanılmıştır. Panel AMG uzun dönem tahmin analizinde; ar-ge harcamaları ile ticari dışa açıklık değişkenlerinin ihracat ürün çeşitliliği üzerindeki etkisinin pozitif ve anlamlı olduğuna ilişkin bulgulara ulaşılırken, finansal gelişme indeksi değişkeninin ihracat ürün çeşitliliği üzerindeki etkisinin negatif ve anlamsız olduğuna ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Dumitrecu-Hurlin (2012) nedensellik testinin sonucunda ise ar-ge harcamaları ile ihracat ürün çeşitliliği arasında çift yönlü ilişki, ticari dışa açıklık ile ihracat ürün çeşitliliği arasında çift yönlü ilişki ve finansal gelişme indeksinden ihracat ürün çeşitliliğine doğru tek yönlü ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.With the increase in the needs of individuals, many export-based product varieties have emerged. Innovative and efficient technologies are especially important for companies to provide more product diversity in the shortest time. R&D activities play a significant role in the production of innovative and efficient technologies. In this way, companies achieve economic growth more quickly by providing more export product diversity. Many of the literature studies examined confirm the phenomenon of "economic growth increases with the increase in export diversity". Foreign direct investments factor; While it has been observed that it has an increasing effect on export diversity in most of the literature studies, it has been observed in some parts of the studies that it does not have any effect on export product diversity. Apart from direct foreign investments, there may be other factors affecting export diversity. Here in this study; To investigate the impact of R&D expenditures, trade openness and financial development on export diversity, panel data analysis was conducted using data from the G7 countries for the period between 2000 and 2020. Export product diversity is included in the model using the HHI (Herfindahl-Hirscham Index). In the study, respectively; Peseran and Yamagata (2008) homogeneity test, Breusch-Pagan (2008) cross-section dependence test, CADF and CIPS unit root tests, Kao (1999) and Pedroni (2004) cointegration tests were used to understand whether there was a correlation in the variables. Panel AMG (Extended Group Estimator) method and DumitrescuHurlin (2012) test were used to examine the causality relationships between the variables in the model. In Panel AMG's long-term forecast analysis; While findings were found that the effect of R&D expenditures and trade openness variables on export product diversity was positive and significant, findings were found that the effect of the financial development index variable on export product diversity was negative and insignificant. As a result of the DumitrecuHurlin (2012) causality test, it was concluded that there is a bidirectional relationship between R&D expenditures and export product diversity, a bidirectional relationship between trade openness and export product diversity, and a unidirectional relationship from the financial development index to export product diversity.