Bazı ileri çıkmış fasulye hatlarında, hale yanıklığı (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola) ve adi yaprak yanıklığı (Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) hastalıklarına karşı dayanıklılık genlerinin moleküler yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Yemeklik tane baklagiller önemli protein kaynağı olmaları sebebiyle özellikle gelişmekte olan ülkeler için ayrıcalıklı yere sahiptirler. Baklagiller familyasından fasulyenin taneleri, zengin karbonhidrat ve protein içeriği ile verdikleri yüksek kalorinin yanı sıra, çok lezzetli olmaları sebebiyle dünyada ve ülkemizde yoğun olarak tüketilmektedir. Bakteriyel fasulye hastalıkları, hem düşük verime hem de ekonomik olmayan kimyasal tarım ilacı kullanımına sebep olmaktadır. Hastalıklarla mücadelede dirençli fasulye çeşitlerinin geliştirilmesi için markör destekli seleksiyonun (MAS) kullanıldığı ıslah çalışmaları alternatif bir yöntemdir. Bu çalışmada, Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GKTAEM) melezleme çalışmalarındaki fasulyelerde (Phaseolus vulgaris L.), hale yanıklığı (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola) ve adi yaprak yanıklığı (Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) hastalıklarına karşı direnç gen profillerinin özgül moleküler markörler ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Melezleme yolu ile geliştirilen fasulye varyetelerine ait sırık ve bodur genotiplerini içeren yetmiş iki ileri çıkmış hat kullanılmıştır. Fasulye örneklerinden DNA izolasyonları ticari kit kullanılarak gerçekleştirilmiştir. PZR (polimeraz zincir reaksiyonu) çoğaltımları, hale yanıklığı (HY) hastalığına karşı dört adet ve adi yaprak yanıklığına (AYY) hastalığına karşı yedi adet SCAR (diziye karakterize çoğaltılmış bölge) markörü kullanılarak gerçekleştirilmiştir. PZR ürünleri, etidyum bromür içeren agaroz jel elektroforezinde yürütülmüş ve görüntülenmiştir. Direnç gen profil analizleri sonucunda 20-SBD-25, 20- SBarBD-12 ve 20-SD-10 fasulye hatları, diğerlerinden daha fazla gen içererek öne çıkmıştır. Çalışma sonucunda yetmiş iki fasulye hattının direnç gen profillerine ait veriler MAS kapsamında doğrudan kullanılabilir niteliktedir. Bu çalışma, ülkemizde fasulye bakteriyel hastalıklarına dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesine yönelik ıslah çalışmalarının ebeveyn seleksiyonuna katkı sağlayacaktır.Since legumes are an essential source of protein, they have a privileged place, especially in developing countries. Bean grains from the legumes family are consumed extensively in the world and in our country, due to their rich carbohydrate and protein content, as well as their high calories, as well as being deliciousness. Bacterial bean diseases cause both low yield and uneconomical use of chemical pesticides. Breeding studies using marker-assisted selection (MAS) is an alternative method for developing resistant bean varieties in the fight against diseases. In this study, it was aimed that determine of resistance gene profiles against halo blight (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola) and common leaf blight (Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) diseases in beans (Phaseolus vulgaris L.) in GKTAEM (Eskişehir Transitional Zone Agricultural Research Institute) crossbreeding studies, using specific molecular markers. Seventy-two advanced lines including pole and dwarf genotypes of bean varieties developed by crossbreeding were used. DNA isolations from bean samples were performed using a commercial kit. PZR (polymerase chain reaction) amplifications were performed using four SCAR (sequence characterized amplified region) markers against halo blight (HB: HY) and seven SCAR markers against common leaf blight (CLB: AYY). PZR products were run and visualized in agarose gel electrophoresis with ethidium bromide. Results of the resistance gene profile analysis showed that the 20-SBD-25, 20-SBarBD-12, and 20-SD-10 bean lines containing more genes than the others stood out. As a result of the study, the data of the resistance gene profiles of seventy-two bean lines can be used directly within the scope of MAS. This study will contribute to the parental selection of breeding studies for the development of bean bacterial diseases resistant varieties in our country.