Antikçağlardan ortaçağlara kadar hemedân

Abstract

İran coğrafyasının önemli şehirlerinden olan Hemedân (Farsça: Hamedān/Eski Farsça: Haŋgmetan, Ekbatana), Antikçağ ve Ortaçağlarda imparatorlukların önemli bir merkezi hâline gelmiştir. Bu araştırmada Hemedân şehri Antikçağlardan Ortaçağlara kadar incelenmiştir. Literatür taraması sonucunda elde edilen bilgilere dayanarak şehrin genel bir değerlendirmesini yaptığımızda, Hemedân’ın tarihi ve bulunduğu coğrafi konumu nedeniyle İran’ın bölgedeki kavşak yollarının merkezi olduğu görülmektedir. Antikçağlardan itibaren Hemedân’da kurulmuş devletler, bu şehre ve bölgesinde kesişen yollara hâkim olmak için mücadele etmiştir. Hemedân, Eskiçağlardan başlayarak, yerel uygarlıklar dışında, Asur Devleti gibi geniş hâkimiyet alanına sahip uygarlıkların, ticaret amacıyla kullandığı bir şehir olmuştur. Hemedân; Elam, Gutti, Lullubi, Manna vb. uygarlıkların önemli bir şehri hâline gelmiştir. Özellikle coğrafi şartlar ve kış mevsimi, şehirde zorluklara sebep olsa da topluluklar ve kabileler burada hayatlarını sürdürmeye devam etmişlerdir. Hemedân şehrini, Medler de tek merkez olarak kullanmış ve şehrin güvenliğini bir kale saray yaptırarak sağlamışlardır. Hemedân’ın sığınılabilecek bir ev gibi tehlikelerden uzak ve her türlü tehlikeye karşı korunabilecek bir şehir olması, birçok devletin burada kurulmasını sağlamış ve burası savunmaya elverişliliği nedeniyle tercih edilen bir bölge olmuştur. Hemedân ile ilgili Antikçağ ve Ortaçağ yazarlarının verdiği bilgiler sonucunda, şehrin ilgi gören ve rağbet edilen bir bölge olduğu anlaşılmıştır.

Hemedân (Persian: Hemedân/Old Persian: Haŋgmetan, Ekbatana), which is one of the important cities of Iran’s geography, became an important center of empires in Ancient and Middle Ages. In this study the Hemedân City was researched from Antiquity to the Middle Ages. When we make a general assessment of the city based on the information obtained as a result of the literature screening, it is seen that Hemedân became the center of the intersecting roads of Iran in the region due to its history and geographical location. As of the ancient times, the states established in Hemedân struggled to dominate this city and the intersecting roads in its region. Starting from the ancient times, except for local civilizations, large domination civilizations such as the Assyrian State struggled to acquire Hemedân and intersecting roads in the region. The Hemedân became an important city of civilizations such as Elam, Gutti, Lullubi, Manna, etc. Although, especially geographical conditions and winter season caused difficulties in the city, communities and tribes continued to survive here. Medes used the city of Hemedân as the only center as well and provided the security of the city by building a Castle Palace. The fact that Hemedân was a city far from dangers and could be protected against all kinds of dangers, such as a house that could take refuge, enabled many states to be founded here and was preferred because of its convenience for defense. As a result of the information given by the Ancient and Medieval ages writers about Hemedân, it was understood that the city was a popular and draw region.